« ΚΑΙ ΜΗ ΕΙΣΕΝΕΓΚΗΣ ΗΜΑΣ ΕΙΣ ΠΕΙΡΑΣΜΟΝ ΑΛΛΑ ΡΥΣΑΙ ΗΜΑΣ ΑΠΟ ΤΟΥ ΠΟΝΗΡΟΥ ».

Δηλώνεται με τα λόγια αυτά, ότι εκείνος που δεν συγχώρησε τέλεια εκείνους που του έφταιξαν, και δεν εμφάνισε στο Θεό την καρδιά του καθαρή από λύπη, λαμπρυσμένη με το φως της συμφιλιώσεως προς τον πλησίον, θα εκπέσει από τη χάρη των καλών, για τα οποία προσευχήθηκε. Και με δίκαια κρίση θα παραδοθεί στον πειρασμό και στον πονηρό, για να διδαχθεί, ότι πρέπει να καθαρίζεται όταν αμαρτάνει, ελευθερώνοντας την ψυχή του από τις κατηγορίες που κάνει κατά των αδελφών.

Πειρασμό λέγοντας, εννοεί τώρα τον νόμο της αμαρτίας, που ο πρώτος μεν άνθρωπος δεν είχε, αλλά γεννήθηκε αργότερα. Πονηρό δε, τον εισάξαντα στη φύση των ανθρώπων το νόμο της αμαρτίας διάβολο, που έπεισε με απάτη τον άνθρωπο, να μεταφέρει την έφεση της ψυχής από το επιτρεπόμενο στο εμποδισμένο και να τραπεί στην παράβαση της θείας εντολής, το αποτέλεσμα της οποίας ήταν η ματαίωση της κατά χάρη αφθαρτοποιήσεώς του, που του έδωσε ο Θεός.

Πειρασμό λέγει, ο Κύριος, ίσως την εκούσια διάθεση της ψυχής προς τα πάθη της σάρκας. Πονηρό δε, τον κατ’ ενεργεία συμπληρωματικό τρόπο της εμπαθούς διαθέσεως. Από τον πειρασμό και τον πονηρό, ο δίκαιος κριτής, δεν ελευθερώνει εκείνον που δεν αφήνει τα οφειλήματα «τοις οφειλέταις». Αν και με την προσευχή ζητάει την άφεση, χωρίς όμως ψυχική αίσθηση, ο Κύριος, τον αφήνει να μολύνεται με το νόμο της αμαρτίας και τον εγκαταλείπει να κυριεύεται από τον πονηρό, σαν σκληροκάρδιο και στο λογισμό άκαμπτο για καταλλαγή με τον πλησίον. Κι’ ακόμα, επειδή προτίμησε, από την αγαθή φύση, την οποία δημιούργησε ο Θεός, τα «πάθη της ατιμίας» (Ρωμ. α΄, 26), που σπορέας τους είναι ο διάβολος.

Γι’ αυτό και ο Κύριος, αφού εξακολουθεί να κυλιέται εκούσια στα σαρκικά πάθη, δεν εμποδίζει τον συμπληρωματικό τρόπο των πειρασμών να ενεργήσει επάνω του, αλλ΄ ούτε τον ελευθερώνει από τη διάθεση προς αυτά, γιατί, επί πλέον, θεώρησε τη φύση κατώτερη από τα ανυπόστατα πάθη. Και επειδή είναι βυθισμένος σ’ αυτά, αγνόησε τον βαθύτερο λόγο της φύσεως, σύμφωνα με τον οποίο θα μάθαινε, ποιός είναι ο νόμος της φύσεως, ποιός των παθών ή της γνωμικής ελευθερίας, η οποία, απομακρυσμένη από τη φύση, γίνεται τυραννική.

Και ότι τον μεν φυσικό νόμο πρέπει να αγαπάει για να συντηρεί με τις απλές φυσικές ενέργειες, την δε αυθαίρετη γνώμη να την αποδιώξει μακρυά και με το λόγο να διατηρήσει τη φύση, που αφ’ εαυτής στέκεται καθαρή και άμωμη. Και να κατακτήσει πάλι τη γνώμη συνέμπορο με τη φύση, χωρίς κανένα μίσος και κανένα χωρισμό από τους αδελφούς. Η γνώμη να μην έχει εντελώς τίποτε από εκείνα που δεν περιέχονται στο λόγο της φύσεως, οπότε προκαλείται κάθε μίσος, και ν’ αποφεύγεται κάθε χωρισμός από τον κατά φύση συγγενή άνθρωπο, για να εισακούεται από το Θεό, λέγοντας αυτή την προσευχή, και έτσι να παίρνει διπλή, αντί απλής, χάρη από το Θεό: τη συγχώρηση για τα προηγούμενα πλημμελήματα και τη χορήγηση προστασίας για τα μέλλοντα και λύτρωση. Ώστε να μην αφήνεται από το Θεό να πέσει σε πειρασμό και να μη εγκαταλείπεται να δουλωθεί στον πονηρό, για μόνο το λόγο, ότι με προθυμία συγχωρεί τα οφειλήματα του πλησίον.

Έτσι λοιπόν και εμείς – για να ξαναγυρίσω το λόγο πίσω και να αποδώσω συνοπτικά τη δύναμη των όσων είπα – εάν θέλουμε να ρυσθούμε από τον πονηρό και να μη εισέλθουμε σε πειρασμό, ας πιστέψουμε στο Θεό και ας αφήσουμε τα οφειλήματα «τοις οφειλέταις ημών». «Εάν, λέγει ο Κύριος, μη αφήτε τοις ανθρώποις, τα αμαρτήματα αυτών, ούτε ο Πατήρ υμών ο ουράνιος αφήσει υμίν» ( Ματθ. ς’ , 15 ).

Τοιουτοτρόπως να μη λάβουμε μονάχα άφεση των πλημμελημάτων μας, αλλά και το νόμο της αμαρτίας να νικήσουμε. Ούτε πάλι να εισέλθουμε στην πείρα του διαβόλου με την εγκατάλειψη του Θεού. Και να πατήσουμε τον πατέρα του διαβόλου πονηρό όφη, από τον οποίο παρακαλούμε να ρυσθούμε, έχοντας στρατηγό μας τον Χριστό που νίκησε τον κόσμο. Αυτόν που μας οπλίζει με τους νόμους των εντολών του και συνδέει την ανθρώπινη φύση με την αγάπη, αφού προηγουμένως, όπως είναι νόμιμο, θεραπευθούν τα πάθη. Ύστερα δε μας κινεί την όρεξη αχόρταστα για τον Άρτο της ζωής, της σοφίας, της γνώσεως και της δικαιοσύνης, που είναι ο ίδιος.

Και εκπληρώνοντας το πατρικό θέλημα, μας κάνει ομολάτρες με τους Αγγέλους, τους οποίους μιμούμαστε σωστά με τον τρόπο της ζωής μας, που γίνεται ευάρεστος στον ουρανό. Κι’ ύστερα απ’ αυτό, μας οδηγεί προς την ακρότατη ανάβαση των θείων, προς τον Πατέρα των Φώτων και μας μεταπλάθει σε «θείας φύσεως κοινωνούς» ( Β’ Πέτρ. α΄, 4 ), με την κατά χάρη μέθεξη του Πνεύματος. Κι’ έτσι γινόμαστε τέκνα του Θεού, περιφέροντες όλοι μέσα μας, με άκρα καθαρότητα, όλον απεριόριστα τον κατά φύση Υιό του Θεού, που χορηγεί τη χάρη· αυτόν, από τον οποίο και διά του οποίου και εν τω οποίω Χριστώ, έχουμε το είναι και την κίνηση και τη ζωή, αλλά και θά έχουμε στην αιωνιότητα.

Ο σκοπός λοιπόν της προσευχής αυτής, ας αποβλέπει προς το μυστήριο της θεώσεώς μας, για να μάθουμε ποιοί ήμαστε και σε τί μας μετέβαλλε η με τη σάρκα κένωση του Μονογενούς, και από πού, εμάς που βρισκόμαστε στον κατώτατο χώρο του σύμπαντος, όπου μας εκρήμνισε το βάρος της αμαρτίας, μας ανέβασε με τη δύναμη του φιλάνθρωπου χεριού του. Όταν τα μάθουμε αυτά, τότε θα αγαπήσουμε πιό πολύ αυτόν, που έτσι σοφά μας χάρισε τη σωτηρία.

Με τα έργα μας, ας αποδείξουμε ότι εφαρμόζουμε στην πράξη την προσευχή και ας φανούμε, ότι ομολογούμε τον αληθινά κατά χάρη Πατέρα μας Θεό. Και να προσέξουμε μήπως παρουσιάσουμε τεκμήρια, ότι έχουμε πατέρα μάλλον τον πονηρό, που με τα πάθη της ατιμίας επιχειρεί να δεσπόζει πάντοτε τυραννικά επάνω στη φύση. Και χωρίς να το καταλάβουμε, ανταλλάξουμε τη ζωή με το θάνατο, επειδή ο Θεός και ο διάβολος δίνουν φυσικά έκαστος απ’ ό,τι έχει σ’ εκείνους που τον πλησιάζουν. Ο Θεός χορηγεί αιώνια ζωή σ’ αυτούς που τον αγαπούν, ο διάβολος μεταδίδει θάνατο σ’ αυτούς που τον προσεγγίζουν, με την υποβολή των εκουσίων πειρασμών.

Γιατί ο τρόπος των πειρασμών είναι, κατά τη Γραφή, διπλός. Ο ένας ηδονικός, ο άλλος οδυνηρός. Ο πρώτος είναι προαιρετικός, ο άλλος χωρίς τη θέλησή μας. Και ο μεν γεννάει την αμαρτία και στον οποίο, παρακαλούμε, να «μη εισέλθουμε», κατά την προσταγή του Κυρίου, όταν λέμε: «Και μή εισενέγκης ημάς εις πειρασμόν» και «Γρηγορείτε και προσεύχεσθε, ίνα μη εισέλθητε εις πειρασμόν» ( Ματθ. 26, 11 ).

Ο ΄Αλλος πειρασμός, είναι τιμωρητικός της αμαρτίας, που βασανίζει με επιφορές ακουσίων οδυνών την φιλαμαρτωλή διάθεση. Τον οποίο, εάν κανείς υπομείνει με καρτερία – εφ’ όσον δεν θα είναι βέβαια καρφωμένος με τα καρφιά της κακίας – θα ακούσει τον Μεγάλο Ιάκωβο, να βοά δυνατά: «Πάσαν χαράν ηγήσασθε, αδελφοί μου, όταν πειρασμοίς περιπέσητε ποικίλοις, ότι το δοκίμιον υμών της πίστεως υπομονήν κατεργάζεται· η δε υπομονή, δοκιμήν· η δε δοκιμή, έργον τέλειον εχέτω» ( Ιακ. α΄, 2-3 ).

Και τους δύο αυτούς πειρασμούς, τον εκούσιο και τον ακούσιο εκμεταλλεύεται με κακουργία ο πονηρός. Τον ένα, με το να σπείρει λογισμούς και να ερεθίζει την ψυχή με τις ηδονές της σάρκας, ώστε με πονηρίες να αποσπάσει την επιθυμία από τη θεία αγάπη. Τον άλλο, με διάφορα σοφίσματα επιχειρεί να φθείρει με ηδονές τη φύση, ώστε αφού εξασθενήσει την ψυχή με τον πόνο και την καταβάλλει, να την εκβιάσει για να εξεγερθεί κατά του Θεού με βλάσφημους λογισμούς.

Αλλά εμείς, αφού γνωρίζουμε τα διανοήματα του πονηρού, πρέπει να απορρίψουμε οριστικά τον εκούσιο πειρασμό, για να μη χωρίσουμε την έφεση από τη θεία αγάπη. Τον δε ακούσιο, που μας έρχεται με την άδεια του Θεού, πρέπει να υπομείνουμε γενναία, για να δείξουμε ότι προτιμούμε, από τη φύση, τον κτίστη της φύσεως.

Ας ευχηθούμε όλοι εμείς, που επικαλούμαστε το όνομα του Κυρίου ημών Ιησού Χριστού, να λυτρωθούμε από τις τωρινές ηδονικές ενέργειες του πονηρού και να ελευθερωθούμε από τα μεταθανάτια αλγεινά με τη μέθεξη της κατ’ είδος υποστάσεως των αγαθών του μέλλοντος, που φανερώθηκε σε μας στο πρόσωπο του Χριστού, του Κυρίου μας, του μόνου μαζύ με τον Πατέρα και το Άγιο Πνεύμα δοξαζομένου από ολόκληρη την κτίση.

Αγίου Μαξίμου του Ομολογητού

Πηγή : imociosefraimsyr.gr